Terapia rodzinna – kiedy jest potrzebna?

Problemy i konflikty w rodzinie to rzeczy, które zdarzają się w wielu domach. Gdy kłopot ma jeden z domowników, negatywnie wpływa na innych. Stąd właśnie powstają nieporozumienia, które im dłużej trwają, tym bardziej osłabiają więzy rodzinne. Gdy najbliższym członkom rodziny nie udaje się samodzielnie poradzić sobie z problem, wówczas warto skorzystać z takiej formy pomocy jak terapia rodzinna.

Najczęstsze przypadki terapeutyczne

Rodziny najczęściej zgłaszają się na spotkanie z terapeutą w takich przypadkach jak m.in.:

• emocjonalne lub osobowościowe problemy rodzica/rodziców – np. uzależnienie od alkoholu, narkotyków, hazardu, nieradzenie sobie ze stresem,


• napięte relacje między rodzicami – ich kłótnie, wzajemne traktowanie się, odbijają się na dzieciach, problemach wychowawczych czy z nauką,


• kryzys życiowy dotykający całą rodzinę – np. ciężka choroba, śmierć kogoś bliskiego, utrata pracy, czyli wydarzenia, które trudno zaakceptować członkom rodziny,


• problemy wychowawcze – dziecko nie chce się uczyć, wagaruje, źle się zachowuje, wdaje się w konflikty z rówieśnikami albo rodzice mają podejrzenie, że zaczęło brać narkotyki, pić alkohol, zachowywać się inaczej niż zwykle, zamykać się w sobie, popada w anoreksję, bulimię itp.;


• brak porozumienia w prostych sprawach – gdy nawet na co dzień członkowie rodziny nie potrafią się ze sobą komunikować, nie szukają wzajemnych kontaktów.

Wspólna rozmowa

Terapia rodzinna polega na wspólnej rozmowie z terapeutą o trudnościach we wzajemnych relacjach. Prowadzący ją psycholog zwraca uwagę zarówno na osobę, która poprzez swoje zachowanie wpływa na te zakłócenia, jak pozostałych członków rodziny. Nie szuka winnych, jest neutralny i zachęca wszystkie osoby do tego, aby dzieliły się swoimi uczuciami i potrzebami. Tak samo ważna jest perspektywa widzenia problemu z pozycji dziecka, jak i rodzica. W ten sposób można dotrzeć do jego źródła i szukać najlepszego rozwiązania.

Spotkania w gabinecie terapeuty odbywają się zazwyczaj raz na 2-3 tygodnie i trwają ok. 1,5-2 godziny.

Korzyści z terapii rodzinnej

Poza rozwiązaniem problemów, które zaburzyły normalne funkcjonowanie rodziny, terapia rodzinna daje jeszcze inne, dodatkowe korzyści:

• większą wrażliwość na to, jakie potrzeby i odczucia mają inni bliscy,


• lepsze zrozumienie motywów działania swojego i swoich bliskich,


• większą świadomość rodziców w zakresie potrzeb fizycznych i emocjonalnych dziecka,


• lepszą komunikację w rodzinie, czyli głębsze wsłuchiwanie się w to, co mówi druga osoba, jak również przekazywanie w bardziej otwarty sposób swoich odczuć.

Opór rodziny przed zmianą to jedna z rzeczy, z jaką musi poradzić sobie terapeuta. Terapia rodzinna nie koncentruje się przeszłości poszczególnych członków rodziny, ale na tym, jak został zaburzony ten system oraz komunikacja między bliskimi sobie osobami. Gdy zmianę uda się wprowadzić, to będzie ona miała bardzo trwały wydźwięk. Jeśli jedna osoba zmieni swoje zachowanie – pozostałe będą musiały się do niej dopasować.