Narkotyki a przemoc domowa – co łączy te dwie sprawy?

01.08.2025

Narkotyki a przemoc domowa – co łączy te dwie sprawy?
SPIS TREŚCI:
Szybki kontakt: tel-icon 785 105 555

Kontakt 24/7

[email protected]

Przemoc domowa i uzależnienie od narkotyków to dwa dramaty, które często rozgrywają się równolegle – za zamkniętymi drzwiami mieszkań i domów, w ciszy i milczeniu. Choć na pierwszy rzut oka wydają się oddzielnymi problemami, w rzeczywistości bardzo często się przenikają. Substancje psychoaktywne wpływają nie tylko na zachowanie osoby uzależnionej, ale także na relacje w jej najbliższym otoczeniu – często prowadząc do agresji, kontroli, zastraszania i przemocy fizycznej lub psychicznej.

Jak narkotyki wpływają na zachowania agresywne?

Substancje psychoaktywne zmieniają nie tylko postrzeganie rzeczywistości, ale również sposób reagowania na emocje, stres czy konflikty. W przypadku wielu narkotyków – takich jak amfetamina, kokaina czy tzw. dopalacze – skutkiem ich działania jest pobudzenie układu nerwowego, wzrost napięcia oraz obniżenie kontroli nad impulsami. W połączeniu z silnymi emocjami, jak zazdrość, frustracja czy złość, może to prowadzić do wybuchów agresji, także wobec najbliższych.

Osoby pod wpływem substancji często stają się drażliwe, podejrzliwe, a nawet paranoiczne. W takich stanach mogą reagować nieprzewidywalnie – krzykiem, groźbami, a czasem przemocą fizyczną. Szczególnie niebezpieczny jest moment tzw. „zjazdu”, kiedy organizm domaga się kolejnej dawki – to wtedy narasta napięcie, a nawet najmniejszy bodziec może doprowadzić do wybuchu.

Przemoc domowa jako źródło uzależnienia

Warto jednak spojrzeć na ten temat również z drugiej strony. Nierzadko to właśnie osoby doświadczające przemocy sięgają po narkotyki jako sposób na przetrwanie. Ucieczka w świat odurzenia bywa próbą znieczulenia bólu psychicznego, zredukowania lęku czy zapomnienia o codziennej traumie. Substancje stają się dla nich „bezpieczną przystanią”, mimo że w rzeczywistości jeszcze pogłębiają problem.

Dzieje się tak szczególnie często w przypadku kobiet, które przez długi czas tkwią w związkach przemocowych i nie widzą możliwości ucieczki. Również dzieci wychowujące się w rodzinach dotkniętych przemocą i uzależnieniem są znacznie bardziej narażone na sięganie po narkotyki w przyszłości – to jeden z najbardziej bolesnych aspektów tzw. cyklu przemocy i uzależnienia międzypokoleniowego.

Współuzależnienie, manipulacja i przemoc psychiczna

Przemoc domowa to nie tylko ciosy czy krzyki – to także długotrwałe manipulowanie, obwinianie, kontrolowanie, wywoływanie poczucia winy i wstydu. W rodzinach z problemem uzależnienia takie zachowania są bardzo częste. Osoby bliskie uzależnionemu zaczynają podporządkowywać swoje życie jego nałogowi – dostosowują się, tłumaczą agresję, ukrywają prawdę przed otoczeniem. Wchodzą tym samym w mechanizm współuzależnienia, który może trwać latami.

Taki układ relacji często powoduje, że ofiary nie dostrzegają, że są ofiarami – przyjmują zachowania osoby uzależnionej jako „normalne” lub „tymczasowe”, licząc na zmianę. Często dopiero poważny kryzys – np. zagrożenie zdrowia dziecka, interwencja policji czy sądu – staje się punktem zwrotnym.

Leczenie uzależnienia – szansa na zatrzymanie przemocy

Rozpoczęcie terapii uzależnienia to nie tylko walka z nałogiem – to także realna szansa na zatrzymanie przemocy domowej. Choć samo leczenie nie gwarantuje zmiany, daje osobie uzależnionej możliwość zrozumienia własnych zachowań i mechanizmów, które do nich prowadziły. Terapia pomaga nie tylko przerwać ciąg brania, ale też uczy, jak radzić sobie z emocjami bez uciekania się do przemocy czy manipulacji.

W wielu przypadkach praca terapeutyczna musi objąć również bliskich osoby uzależnionej. Często potrzebna jest pomoc psychologiczna dla partnera lub partnerki, dzieci, a nawet dalszej rodziny. Warto podkreślić: nawet jeśli osoba uzależniona nie decyduje się na leczenie, jej bliscy mają prawo – i możliwość – skorzystać ze wsparcia dla siebie.

W sytuacjach, gdy w rodzinie występuje przemoc fizyczna lub zagrożenie zdrowia i życia, konieczna bywa interwencja kryzysowa. Czasem trzeba rozdzielić ofiarę i sprawcę, zabezpieczyć dzieci lub skorzystać z pomocy prawnej. Leczenie uzależnienia w ośrodku może być pierwszym krokiem do odzyskania bezpieczeństwa i równowagi.

Gdzie szukać pomocy?

Jeśli doświadczasz przemocy – fizycznej, psychicznej, seksualnej lub ekonomicznej – nie musisz zostawać z tym sam. Pomoc jest dostępna, niezależnie od tego, czy osoba stosująca przemoc jest uzależniona, czy nie. Możesz skontaktować się m.in. z:

  • ośrodkiem leczenia uzależnień, gdzie uzyskasz wsparcie zarówno w kontekście nałogu, jak i przemocy domowej,
  • telefonem Niebieskiej Linii – 800 120 002 (całodobowo, bezpłatnie),
  • Ośrodkiem Interwencji Kryzysowej w Twoim mieście,
  • psychologiem lub terapeutą rodzinnym,
  • policją lub sądem, jeśli przemoc stanowi zagrożenie życia lub zdrowia.

Pamiętaj: przemoc domowa nie jest sprawą prywatną. To sytuacja, która wymaga działania i ochrony – także wtedy, gdy sprawcą jest bliska osoba zmagająca się z uzależnieniem.

Silne zależności

Zależność między uzależnieniem od narkotyków a przemocą domową jest silna i często niedostrzegana – zwłaszcza przez tych, którzy żyją w jej cieniu. Narkotyki mogą nasilać agresję, zaburzać kontrolę nad emocjami i wzmacniać destrukcyjne zachowania wobec najbliższych. Jednocześnie wiele osób doświadczających przemocy sięga po środki odurzające jako formę ucieczki lub przetrwania. Przerwanie tego cyklu nie jest łatwe – ale jest możliwe. Kluczem może być leczenie uzależnienia, ale też odwaga, by mówić głośno o przemocy i szukać pomocy. Nikt nie zasługuje na życie w strachu. Każdy zasługuje na wsparcie i bezpieczne otoczenie.