Opium – historia jednego z najstarszych narkotyków
17.03.2025

Opium to substancja psychoaktywna uzyskiwana z wysuszonego soku niedojrzałych makówek maku lekarskiego (Papaver somniferum). Znane już od starożytności, przez wieki stosowane było zarówno w celach leczniczych, jak i rytualnych. Dzięki swoim właściwościom przeciwbólowym i odurzającym znalazło zastosowanie w medycynie, ale również stało się jednym z najbardziej uzależniających narkotyków na świecie.
Substancja ta zawiera alkaloidy, takie jak morfina, kodeina i tebaina, które wpływają na układ nerwowy, powodując silne uczucie euforii, rozluźnienia i ulgi w bólu. Opium może być przyjmowane na różne sposoby, jednak każdy z nich niesie poważne konsekwencje zdrowotne i ryzyko uzależnienia.
Historia opium – od starożytności po czasy współczesne
Pierwsze wzmianki o stosowaniu opium pochodzą sprzed kilku tysięcy lat. W starożytnej Grecji, Persji, Egipcie, Indiach oraz Chinach było ono cenione zarówno jako środek uśmierzający ból, jak i substancja używana w rytuałach religijnych. W średniowieczu i renesansie opium stało się popularnym lekiem stosowanym w Europie na różne dolegliwości, takie jak bezsenność, biegunka czy kaszel.
W XIX wieku w Chinach wybuchły tzw. wojny opiumowe, będące efektem uzależnienia społeczeństwa od tej substancji. W tym czasie laudanum – nalewka z opium i alkoholu – stało się powszechnie stosowanym lekiem w Europie, co doprowadziło do szerokiego rozpowszechnienia uzależnień. Dziś opium i jego pochodne pozostają pod ścisłą kontrolą prawną w większości krajów świata, w tym w Polsce, gdzie uprawa maku wysokomorfinowego i zbieranie mleczka makowego są nielegalne.
Proces pozyskiwania opium
Produkcja opium zaczyna się od nacinania niedojrzałych makówek maku lekarskiego, z których wycieka mleczko makowe – lepka, biała substancja. Sok ten, po utlenieniu, przybiera brązową barwę i zastyga, tworząc twardą, kruchą masę, którą następnie zbiera się i suszy. Wysuszony produkt zawiera wysokie stężenie alkaloidów – substancji aktywnych odpowiedzialnych za działanie narkotyku.
Sposoby przyjmowania opium
Opium można zażywać na kilka sposobów, z których każdy różni się intensywnością działania oraz poziomem ryzyka dla zdrowia:
- Palenie – w krajach azjatyckich popularne jest wdychanie dymu powstałego w wyniku spalania opium za pomocą długiej fajki lub podgrzewania go na folii aluminiowej. Ta metoda pozwala na szybkie wchłanianie substancji do organizmu, wywołując niemal natychmiastowe działanie psychoaktywne.
- Spożywanie w formie nalewki (laudanum) – opium rozpuszcza się w alkoholu lub kwasku cytrynowym. W XIX wieku ta metoda była powszechna w leczeniu bólu, ale także stanowiła przyczynę licznych uzależnień.
- Wstrzykiwanie dożylne – najbardziej niebezpieczna metoda, w której opium jest rozpuszczane w wodzie, podgrzewane, a następnie wstrzykiwane dożylnie. Może prowadzić do niewydolności oddechowej, przedawkowania i zgonu nawet po niewielkiej dawce.
- Podskórne iniekcje – stosowane rzadziej, ponieważ substancja jest wolniej wchłaniana i nie daje natychmiastowego efektu euforycznego.
Uzależnienie i skutki zdrowotne
Opium jest jednym z najbardziej uzależniających narkotyków, a jego działanie na układ nerwowy może prowadzić do silnego uzależnienia zarówno psychicznego, jak i fizycznego. Już po pierwszym użyciu może dojść do wykształcenia się zależności psychicznej, a po kilku lub kilkunastu dawkach – fizycznej.
Długotrwałe stosowanie opium powoduje poważne konsekwencje zdrowotne, takie jak:
- drastyczny spadek masy ciała,
- przewlekłe zaparcia,
- uszkodzenie wątroby i nerek,
- pogorszenie stanu uzębienia,
- bezsenność i zaburzenia psychiczne,
- osłabienie układu odpornościowego.
Przedawkowanie – objawy i konsekwencje
Największe ryzyko przedawkowania występuje przy dożylnym stosowaniu opium, ale każda forma jego zażywania może prowadzić do poważnych skutków zdrowotnych. Typowe objawy przedawkowania to:
- utrata przytomności,
- zahamowanie ośrodka oddechowego w mózgu,
- spowolnienie pracy serca,
- osłabienie organizmu,
- wymioty i mdłości,
- gorączka,
- nagła siność warg i skóry.
Niebezpieczne jest również przyjmowanie opium w niekontrolowanych warunkach, zwłaszcza w domowej produkcji, gdzie substancja może być zanieczyszczona brudem, kurzem lub innymi toksycznymi dodatkami.
Oaza – Twoja droga do wolności od uzależnienia
Opium to niezwykle niebezpieczna substancja, której stosowanie może prowadzić do tragicznych konsekwencji zdrowotnych i społecznych. Nie pozwól, by uzależnienie przejęło kontrolę nad Twoim życiem. W Ośrodku Leczenia Uzależnień Oaza zapewniamy kompleksowe leczenie narkomanii dostosowane do indywidualnych potrzeb pacjentów. Nasz zespół specjalistów pomoże Ci odzyskać zdrowie i wrócić do normalnego życia.
Skontaktuj się z nami już dziś – razem pokonamy uzależnienie!