Przyczyny i skutki uzależnień

Czynniki genetyczne, biologiczne i społeczne mogą mieć wpływ na to, czy w swoim życiu popadniemy w jakieś uzależnienia. Niektóre osoby mają większe ku temu predyspozycje, a sprzyja im wychowywanie się na patologicznych wzorcach rodziców, niedoświadczanie wystarczającego poczucia bezpieczeństwa, miłości czy dowartościowania. Uzależnienia dotykają głównie osób, które mają niską samoocenę, zostały skrzywdzone w dzieciństwie emocjonalnie lub fizycznie, a w życiu dorosłym nie radzą sobie z problemami, związkami czy własnymi uczuciami.  

Przyczyny i skutki alkoholizmu

Choroba alkoholowa ma różne podłoże. Przyczyny alkoholizmu mogą być:

• pedagogiczne – czyli dotyczące procesu wychowania. Na chorobę alkoholową zapadają częściej dzieci z tzw. rodzin patologicznych, w których rodzice i bliscy zmagają się z uzależnieniem od alkoholu czy od innych używek (np. papierosów lub od narkotyków). Rozwód rodziców, wyjazd jednego z nich do pracy za granicę czy inne sytuacje w źle funkcjonującej rodzinie również mogą wpłynąć na rozwój alkoholizmu. Przyczyną bywa też złe towarzystwo;
• psychologiczne – alkoholizm wynika często z chęci ucieczki przed trudną rzeczywistością. Te osoby, które mają słabszą psychikę, pijąc alkohol, zapominają o otaczających je problemach. Jednak każdorazowe „zapijanie” niepowodzeń prowadzi do uzależnienia,
• socjologiczne – alkoholizmowi sprzyjają różne okazje towarzyskie i rodzinne, podczas których nie brakuje alkoholu spożywanego często w dużych ilościach,
• genetyczne – skłonności do alkoholizmu mogą mieć także podłoże genetyczne, a związane są z wyższą tolerancją organizmu na alkohol. To sprawia, że osoby mające takie predyspozycje, częściej sięgają po alkohol.

Choroba alkoholowa pociąga za sobą konsekwencje w wielu obszarach życia. Do skutków alkoholizmu zaliczyć można:

• uszkodzenia w układzie nerwowym – nieodwracalne zmiany, jakie zachodzą w mózgu,
• nadciśnienie tętnicze,
• zaburzenia rytmu serca,
• przewlekłe zapalenie trzustki,
• stłuszczenie wątroby,
• marskość wątroby,
• przewlekłe stany zapalne żołądka,
• zmniejszenie popędu seksualnego,
• zaburzenia i choroby psychiczne – np. halucynacje, zespół Korsakowa, depresja,
• utrata rodziny i pracy,
• długi,
• problemy z prawem.

Przyczyny i skutki narkomanii

Najczęściej przyczyny narkomanii mają związek ze środowiskiem, w którym przebywa uzależniony. Wówczas próbuje on zaimponować w towarzystwie lub chce je naśladować. Inne powody sięgnięcia po narkotyki to:

• ciekawość – chęć poznania nowych bodźców,
• forma ucieczki od problemów,
• problemy emocjonalne,
• niska samoocena,
• nuda – efekt braku pomysłu na spędzanie wolnego czasu.

Wśród przykładowych skutków narkomanii wymienić można m.in.:

• choroby układu oddechowego,
• zaburzenia akcji serca,
• zakażenia wirusem HIV czy WZW typu C,
• zaburzenia psychiczne – psychozy, lęki,
• konflikty z prawem, łamanie norm społecznych,
• zerwane więzi z rodziną i przyjaciółmi,
• handel narkotykami,
• prostytucję,
• napady padaczkowe,
• zawał serca,
• choroby przenoszone drogą płciową,
• zwolnienie z pracy,
• problemy w szkole.

Przyczyny i skutki lekomanii

Uzależnienie od leków znajduje się w czołówce nałogów w XXI w. Lekomania występuje najczęściej u:

• pacjentów cierpiących na zaburzenia psychiczne – depresję, zaburzenia snu, lękowe,
• osób samotnych oraz tych, które nie doświadczają odpowiedniego wsparcia ze strony otoczenia,
• osób cierpiących na hipochondrię – czyli mających przeświadczenie o różnych problemach zdrowotnych i leczących się nie rzadko na własną rękę.  

Nałogowe zażywanie leków może prowadzić do takich skutków jak np.

• wrzody żołądka,
• nudności,
• problemy z oddychaniem, koncentracją i koordynacją,
• zaburzenia postrzegania i pamięci,
• napady lękowe,
• halucynacje,
• śpiączka,
• obrzęk płuc,
• śmierć
• choroby jelit,
• odwodnienie,
• drażliwość,
• przygnębienie,
• utrata kontroli nad zachowaniami,
• nadciśnienie.

Przyczyny i skutki seksoholizmu

Obsesyjny stosunek do seksu to inaczej seksoholizm. Jego przyczyny tkwią np. w:

• doświadczeniach rodzinnych – rodzice uzależnieni od różnych substancji lub seksu, stosujący przemoc,
• doświadczeniu takim jak molestowanie seksualne czy gwałt,
• zaburzeniach takich jak np. depresja, lęki, nerwice,
• zmiany organiczne oraz biologiczne.

Do skutków seksoholizmu zaliczyć można m.in.:

• duże wydatki finansowe m.in. na prostytutki,
• problemy w życiu zawodowym – w skupieniu się na obowiązkach itd.,
• problemy z wyrażaniem emocji, apatia,
• kłopot z zaakceptowaniem prawdziwej intymności,
• absorbowanie uwagi na sobie przez najbliższych, zaniedbywanie ich, niszczący wpływ na rodzinę, niewłaściwe wzorce seksualne przekazywane dzieciom,
• popadanie w inne uzależnienia np. narkomanię.

Przyczyny i skutki uzależnienia od hazardu

Podłożem patologicznego hazardu mogą być np.:

• zaburzenia osobowości sięgające jeszcze czasów dzieciństwa,
• trudne wydarzenie życiowe – np. rozwód, rozstanie z kimś bliskim, utrata pracy,
• postrzeganie hazardowych gier jako sposobu na prosty zarobek, pomnażanie pieniędzy.

Jak każde uzależnienie hazard prowadzi także do wielu negatywnych skutków:

• granie na coraz wyższych stawkach, aby odrobić straty,
• problemy finansowe,
• kłopoty z prawem,
• izolacja społeczna,
• poczucie winy i wstydu własnych potrzeb,
• myśli i próby samobójcze,
• wrzody,
• bóle głowy,
• zawał serca.  

Każdy z tych nałogów rodzi wiele negatywnych skutków i wymaga profesjonalnego leczenia w ośrodku uzależnień.