Zmiana osobowości poprzez uzależnienie – czy to możliwe?
20.03.2025

Często można spotkać się z opinią, że niektóre cechy charakteru sprawiają, iż dana osoba jest bardziej podatna na uzależnienia. Nie jest to jednak do końca prawdą. Uzależnienie nie wynika wyłącznie z cech osobowości, lecz z wielu czynników – biologicznych, psychologicznych i społecznych. Co więcej, samo uzależnienie ma ogromny wpływ na psychikę i może całkowicie zmienić sposób, w jaki człowiek postrzega siebie i otaczający go świat. Jak to możliwe? Czy w takim razie leczenie nałogu również wpływa na osobowość? Sprawdź, co sądzą terapeuci!
Osobowość a podatność na nałogi
Pytanie, czy istnieje coś takiego jak „osobowość nałogowa”, od dawna budzi zainteresowanie psychologów zajmujących się terapią uzależnień. Jeszcze jakiś czas temu uważano, że pewne typy osobowości są bardziej skłonne do popadania w nałogi. Aktualne badania pokazują jednak, że nie ma jednego profilu psychologicznego osoby uzależnionej – za rozwój nałogu odpowiada wiele zmiennych.
Terapeuci podkreślają, że takie uogólnienia mogą przynieść więcej szkody niż pożytku. Każda osoba jest inna i wymaga indywidualnego podejścia, a skuteczne leczenie uzależnienia musi uwzględniać zarówno czynniki psychiczne, jak i środowiskowe.
Jak substancje psychoaktywne wpływają na osoby z zaburzeniami psychicznymi?
U osób z zaburzeniami psychicznymi, takimi jak depresja, lęki czy skłonność do zachowań obsesyjno-kompulsywnych, ryzyko rozwinięcia się nałogu może być większe. Jednak nie oznacza to, że każde zaburzenie psychiczne prowadzi do uzależnienia.
Osoby leczone farmakologicznie powinny zachować szczególną ostrożność, ponieważ alkohol i inne substancje psychoaktywne mogą wchodzić w niebezpieczne interakcje z lekami. Mogą one pogłębiać zaburzenia psychiczne, a nawet prowadzić do sytuacji zagrażających życiu.
Czy nałóg może zmienić osobowość?
Tak, uzależnienie znacząco wpływa na osobowość. Osoby uzależnione często tracą zdolność do rozpoznawania i wyrażania swoich emocji. Strach, wrażliwość, potrzeba akceptacji – wszystkie te uczucia zostają zastąpione przez agresję, apatię lub ucieczkę w iluzoryczny świat nałogu. Z czasem pojawia się konflikt wewnętrzny, który sprawia, że uzależnienie staje się narzędziem regulowania emocji.
W miarę postępu uzależnienia osoba stopniowo izoluje się od otoczenia, wpada w samotność i zaczyna postrzegać świat jako wrogi. Pojawia się przekonanie, że nikt jej nie rozumie. Uzasadnia swoje zachowania problemami życiowymi, nie dostrzegając, że to nałóg jest ich główną przyczyną. Zmiana osobowości po narkotykach czy innych substancjach może trwale wpłynąć na życie chorego.
Najcięższą formą zmian osobowości w alkoholizmie jest charakteropatia alkoholowa. Jest to stan, w którym destrukcyjny wpływ alkoholu prowadzi do trwałych zmian w psychice – agresji, zaburzeń emocjonalnych, skrajnej impulsywności i zaniku empatii. Charakteropatia sprawia, że osoba uzależniona staje się nieprzewidywalna, destrukcyjna dla siebie i otoczenia.
Czy leczenie uzależnienia zmienia osobowość?
Proces zdrowienia z nałogu również wpływa na osobowość, choć w inny sposób. Po odstawieniu alkoholu czy narkotyków sposób myślenia i postrzegania świata zaczyna się zmieniać. Terapia i leczenie farmakologiczne pozwalają na odbudowanie stabilności emocjonalnej, co sprawia, że osoby wychodzące z uzależnienia często stają się bardziej spokojne, świadome siebie i swoich emocji.
Niektóre zmiany mogą być zauważalne nawet na poziomie codziennych nawyków. Osoby po terapii mogą unikać pewnych zapachów, smaków czy miejsc, które kojarzą im się z okresem uzależnienia. Może pojawić się także dystans emocjonalny – naturalny mechanizm obronny, który pozwala chronić swoją wrażliwą część przed ponownym popadnięciem w nałóg.
Najważniejsze, aby zrozumieć, że zmiana osobowości po terapii nie oznacza utraty tożsamości – jest to proces odnajdywania siebie na nowo i budowania lepszego życia.
Profesjonalna pomoc w leczeniu uzależnień
Uzależnienie, niezależnie od jego rodzaju, to proces, który niszczy osobowość i relacje społeczne. Jednak odpowiednia terapia może pomóc w odzyskaniu kontroli nad życiem i odbudowaniu zdrowych nawyków.
W Ośrodku Leczenia Uzależnień Oaza oferujemy kompleksowe wsparcie dla osób borykających się z uzależnieniem oraz ich rodzin. Nasi terapeuci pomagają pacjentom zrozumieć mechanizmy nałogu, odbudować stabilność emocjonalną i nauczyć się nowych strategii radzenia sobie z trudnościami.
Chcesz dowiedzieć się więcej o leczeniu alkoholizmu i innych uzależnień? Skontaktuj się z nami i poznaj skuteczne metody terapii. Nigdy nie jest za późno, by odzyskać siebie i swoje życie.