Zmiana osobowości poprzez uzależnienie – czy to możliwe?

Niekiedy można spotkać się z opinią, że osoby o pewnych cechach charakteru są bardziej podatne na nałogi niż inne. Nie jest to do końca prawdą. Jednak już samo uzależnienie jak najbardziej zmienia osobowość. Jak to możliwe? Czy w takim razie podczas leczenia odwykowego człowiek także się zmienia? Sprawdź, co sądzą terapeuci!

Podatność na nałogi a osobowość

Pytanie, czy istnieje coś takiego jak nałogowa osobowość, od dawna frapuje psychologów specjalizujących się w terapii uzależnień. Jeszcze jakiś czas temu zdania w tej kwestii były podzielone. Aktualne badania pokazują jednak wyraźnie, że za nałogiem stoi bardzo wiele zmiennych. Nie da się więc jednoznacznie stwierdzić, że osoba o konkretnym typie osobowości jest z góry skazana np. na chorobę alkoholową.

Jak podkreślają terapeuci z centrów uzależnień – tego rodzaju uogólnienia mogą przynieść więcej szkody niż pożytku. Aby skutecznie leczyć uzależnienie, konieczne jest całościowe spojrzenie na problem oraz indywidualne podejście do każdego pacjenta.

Substancje psychoaktywne – jak mogą wpływać na osoby z zaburzeniami psychicznymi?

U osób z zaburzeniami psychicznymi, w tym ze skłonnością do zachowań obsesyjno-kompulsywnych, w pewnych sytuacjach ryzyko rozwinięcia się nałogu może być większe. Oczywiście zdiagnozowane zaburzenie nie przesądza wcale o tym, że u takiej osoby kiedykolwiek wystąpi uzależnienie. Jednak po alkohol warto sięgać ostrożnie, a najlepiej całkowicie go unikać.

Dotyczy to szczególnie pacjentów, którzy leczą się farmakologicznie. Alkohol, jak również inne używki, wykazują silne działanie na ośrodkowy układ nerwowy, do tego często wchodzą w interakcje z lekami psychotropowymi. W efekcie mogą powodować pogłębienie się zaburzenia psychicznego, a nawet prowadzić do sytuacji zagrażających życiu.

Czy nałóg może zmienić osobowość?

Tak, przede wszystkim osoby uzależnione nie potrafią identyfikować się ze swoimi emocjami. Próbują ukryć swój strach, wrażliwość, potrzebę miłości i akceptacji pod przykrywką złości i agresji. Często negują to, co czują albo nie postępują w zgodzie ze sobą. Takie podejście powoduje silny konflikt wewnętrzny. Zaczyna się poszukiwanie czegoś, co pozwoli chociaż na chwilę poczuć się lepiej. W efekcie nałóg staje się narzędziem regulowania emocji.

W miarę postępowania uzależnienia taki człowiek coraz bardziej zamyka się w sobie, izoluje od świata, popada w samotność. W jego głowie pojawia się fałszywe przekonanie, że inni ludzie go nie rozumieją. Tłumaczy więc sobie, że sięga po środki uzależniające, ponieważ ma życiowe problemy. Nie zauważa jednak, że to właśnie uzależnienie jest przyczyną tych problemów.

Wyjście z uzależnienia – proces, który trwa

Wychodzenie z choroby alkoholowej, jak również z każdego innego nałogu, to długotrwały proces. Drogą do wydostania się z pułapki najczęściej jest drugi człowiek – zazwyczaj terapeuta. Trzeba przy tym wiedzieć, że osobowość w trakcie leczenia w klinice odwykowej również się zmienia. Odstawienie alkoholu/innych używek, zastosowane leki oraz psychoterapia powodują, że sposób postrzegania siebie i świata ulega zmianie.

Najczęściej od takiej osoby bije spokój i opanowanie, jednak w rozmowie niekiedy wyczuwa się pewien dystans – to naturalny mechanizm. W ten sposób mimowolnie chronimy wrażliwą część siebie. Niekiedy obserwuje się także nowe tiki nerwowe oraz zachowania, jakich wcześniej nie było. U niektórych pojawia się np. niechęć do konkretnych smaków, zapachów, dźwięków – wszystkiego, co po prostu źle im się kojarzy. To też naturalne. Świadomość tych zmian jest bardzo ważna, ponieważ pomaga przygotować się na pierwsze spotkanie z bliską osobą po terapii w centrum uzależnień. Najgorsze, co można zrobić, to odwrócić się od takiej osoby, bo jest inna niż dawniej. Nie ma ku temu najmniejszego powodu – w końcu wszyscy nieustannie się zmieniamy. Trzeba po prostu poznać się na nowo.

Klinika Ośrodek Oaza – wsparcie w walce z nałogami

Nieważne, czy mówimy o uzależnieniu od alkoholu, narkotyków, internetu, gier hazardowych czy kompulsywnych zakupów, wychodzenie z nałogu to proces, który wymaga czasu, a także profesjonalnej pomocy psychologicznej. Kompleksowe wsparcie dla osób dotkniętych nałogami oraz ich rodzin znajdziesz w Ośrodku Leczenia Uzależnień Oaza. Chcesz dowiedzieć się więcej o tym, jak leczyć uzależnienia? Zajrzyj do zakładki blog, a w razie pytań skontaktuj się z nami.