Leczenie alkoholizmu – Jak leczyć?

Leczenie alkoholizmu

Alkoholizm to częsty problem społeczny, który pojawia się w każdym środowisku bez względu na jego status materialny, stopień wykształcenia, lokalizację, a nawet grupę wiekową. Nałóg ten dotyka zarówno ludzi na wysokich stanowiskach, jak i bezrobotnych, osoby z wieloma dyplomami i te niewykształcone, w środowisku miejskim oraz na wsi. Potępiany przez społeczeństwo, traktowany jest jako wolny wybór osoby uzależnionej i prowadzi do jej kompletnego odrzucenia, izolacji i dalszej degradacji. Leczenie alkoholizmu nie jest proste i wymaga przede wszystkim dobrej woli pacjenta, ale również szeroko rozumianej współpracy osób bliskich. Oto odpowiedzi na kilka podstawowych pytań, jakie mogą nasuwać się w związku z procesem leczenia nałogu:

1. Czy alkoholizm jest chorobą?

Pomimo przekonania, że w uzależnienie wpada się z powodu własnych przekonań i chęci spożywania napojów wysokoprocentowych, w rzeczywistości wiele osób wykazuje ku temu predyspozycje, a chociaż chcą przestać pić i dostrzegają zło, jakie wyrządzają, nie są w stanie sami wyjść z nałogu. Z tego powodu alkoholizm uznawany jest za jednostkę chorobową o charakterze psychosomatycznym, wymagającą leczenia zarówno poprzez odtruwanie organizmu, jak i w kontekście psychicznym.

2. Na czym polega choroba alkoholowa?

Schorzenie to stanowi nie tylko fizyczne uzależnienie od spożywanych trunków, ale również uzależnienie psychiczne. Uwarunkowania tego rodzaju mają często o wiele większy wpływ na pozostawanie w stanie chorobowym niż samo przyzwyczajenie do codziennej dawki etanolu. Jest to choroba przewlekła, często niemożliwa do pokonania samodzielnie, a w konsekwencji prowadząca do śmierci. Czynnikami jej towarzyszącymi są poważne obciążenia psychiczne, jak frustracja, stres, ból, smutek, poczucie wyobcowania, a nawet agresja ze skłonnościami do przemocy.

3. Czy ta choroba dotyczy tylko osób z ubogich i niewykształconych środowisk?

Uzależnienie od napojów wysokoprocentowych jest zazwyczaj kojarzone z brudnym, prymitywnym i pozbawionym zasad etycznych środowiskiem. Wpływa na to pijące otoczenie, brak środków finansowych na kulturalne rozrywki, oraz chęć ucieczki od nieciekawego życia. Poza tym choroba ta w środowisku ubogim objawia się w inny sposób – poprzez picie wszystkiego, co zawiera etanol w jakiejkolwiek formie. W środowiskach ludzi dobrze sytuowanych często ten typ uzależnienia nie jest zauważany, bowiem picie kilku lampek wina czy szklaneczki brandy po każdym posiłku traktowane jest bardziej jak przywilej i moda.

4. Czy leczenie jest przymusowe?

Poza szczególnymi przypadkami leczenia uzależnień, narzuconymi przez sąd żadna osoba podejmująca leczenie nałogu alkoholowego nie może być do niego przymuszana, dlatego po rozpoczęciu kuracji zawsze istnieje możliwość rezygnacji w pierwszych dniach. Z racji tego, że leczenie alkoholika nie może być przymusowe, to osoba uzależniona musi chcieć wyjść z nałogu, bo tylko wtedy, kiedy sobie go uświadamia, będzie współpracować, dążąc w kierunku wyleczenia. Pierwszym i najważniejszym krokiem na drodze, jaką jest leczenie z alkoholizmu, zawsze jest przyznanie się do problemu, otwarcie na specjalistyczną pomoc oraz pragnienie znalezienia skutecznej odpowiedzi na pytanie, jak przestać pić.

5. Jakie są podstawowe założenia walki z uzależnieniem?

Podstawowym założeniem stawienia czoła chorobie jest usuwanie wszelkiego typu zaburzeń o charakterze psychosomatycznym, a także zwiększanie ogólnej zdolności osoby uzależnionej do rozpoznawania i rozwiązywania własnych problemów osobistych oraz poszukiwanie konstruktywnego celu, który zastąpi powstałą pustkę i nada wartości życiu pacjenta.

6. Na czym polega leczenie alkoholizmu?

Leczenie uzależnień od substancji psychoaktywnych (a taką jest m.in. alkohol) jest niezbędne ze względu na zagrożenie życia osoby uzależnionej, ale również z powodu degradacji całego jej otoczenia. Ponieważ jest to choroba opierająca się na uzależnieniu psychicznym, odpowiedź na pytanie, jak leczyć alkoholizm sprowadza się głównie do odkrywania przyczyn oraz umiejętności radzenia sobie z nimi. Skuteczne leczenie alkoholizmu jest procesem złożonym z wielu elementów mających na celu osiągnięcie konkretnego efektu, jakim jest wyjście z nałogu. Jednak nim przyjdzie czas, że będzie można z dumą opowiadać jak się przestało nałogowo pić, należy przejść cały proces leczenia. A składają się na niego takie elementy, jak diagnozowanie i leczenie przyczyn uzależnienia, psychoterapia, praca z rodziną i najbliższym środowiskiem, wsparcie socjalno-bytowe, konsultacje, poradnictwo i programy środowiskowe.

7. Jakie elementy składają się na fizyczne leczenie uzależnienia alkoholowego?

Choroba alkoholowa – jedno z najpowszechniejszych uzależnień – w przeważającej części stanowi problem psychologiczny, jednak systematyczne przyjmowanie etanolu prowadzi również do uzależnienia metabolizmu od jego obecności, dlatego w wyniku przerwania picia pojawia się tzw. zespół odstawienia. Fizyczne odtruwanie sprowadza się do minimalizowania, a w konsekwencji całkowitej eliminacji ostrych objawów zespołu odstawienia oraz leczenie uszkodzeń somatycznych.

8. Na czym polega psychologiczna terapia alkoholowa?

Pacjenci muszą odpowiedzieć sobie na pytanie – jak przestać pić. Uzależnienie od trunków to w bardzo dużym stopniu problem natury psychologicznej, a picie bywa sposobem na wyciszenie wielu bardzo przykrych emocji, dlatego podczas procesu leczenia alkoholika tak ważne jest oddziaływanie terapeutyczne pozwalające na uświadamianiu sobie psychicznych problemów i podejmowanie wysiłku w celu ich akceptacji. Podstawową formę terapii alkoholowej stanowi zazwyczaj leczenie indywidualne i grupowe, podczas którego każdy może opowiedzieć o swoich lękach, zmaganiach, przeanalizować je i otrzymać niezbędne wsparcie.

9. Jakie są podstawowe sposoby leczenia alkoholizmu?

Stosowanie środków farmakologicznych

Kuracja polegająca na leczeniu uzależnienia od choroby alkoholowej bardzo często wspomagana jest przez wykorzystanie preparatów farmakologicznych. Leki mają za zadanie zmniejszenie drastycznych symptomów pojawiających się przy dłuższej abstynencji, a także rehabilitacji organizmu człowieka zarówno pod względem fizycznym, jak i psychicznym. W tym przypadku koniecznie należy podkreślić, że środki lecznicze sprowadzają się do pełnienia funkcji wspomagającej. Co więcej, muszą być one wykorzystywane z dużą uwagą oraz niezwykłą ostrożnością, z uwzględnieniem opinii lekarskiej (psychiatrycznej, neurologicznej bądź internistycznej). Podkreślić należy, że terapia alkoholowa opierająca się na stosowaniu preparatów farmakologicznych, które bardzo często same charakteryzują się niezwykle wysokim potencjałem uzależniającym, może przynieść rezultat w postaci powrotu do uzależnienia i już nie tylko alkoholowego, ale także od środków leczniczych. Zatem zwrócić należy uwagę, na fakt, że przyjmowanie wyłącznie produktów o charakterze farmaceutycznym nie jest zaliczane do metod leczenia choroby alkoholowej.

Metoda polegająca na uświadomieniu osobie uzależnionej problemu alkoholizmu

Specjalistyczne leczenie alkoholizmu oparte jest na założeniu, że koniecznym fragmentem terapii dla alkoholików jest uświadomienie osobie uzależnionej uszczerbku, jakiego doświadcza podczas nadużywania trunku. Zauważyć należy jednak fakt, że określony proces powinien być przeprowadzany w stosownych uwarunkowaniach, a jego gruntowność powinna być dopasowana do specyfiki stanu psychicznego określonej osoby, a także fazy leczenia.

Podstawowe założenie danej techniki polega na powolnym uświadomieniu oraz zwróceniu uwagi osoby, która dotknięta została uzależnieniem alkoholowym na fakty, które wystąpiły w jej życiu w związku z nałogiem. Proces ten polega na tworzeniu wewnętrznej motywacji do leczenia alkoholizmu, a ponadto na wykorzystywaniu innych działań przyczyniających się do występowania konstruktywnych oraz trwałych zmian. W tym aspekcie konieczne staje się wytworzenie w alkoholiku wewnętrznego przeświadczenia, że leczenie i wstrzemięźliwość doprowadza do zapewniania rzeczywistych korzyści dla jego życia oraz stanowią niezbędny element, który należy wdrożyć w funkcjonowaniu. Co więcej, przekonanie, że alienacja od przyczyny uzależnienia, zapewni uporanie się z problemem i stanowi pewnego rodzaju sposób leczenia choroby alkoholowej nie jest poglądem do końca prawdziwym.

Dzieje się tak, dlatego że problem alkoholizmu nie zawiera w sobie tylko aspektów o charakterze fizycznym. Przyczyna znajduje się dużo dalej, dotyka kwestii psychicznych zapisanych w głębokich pokładach ludzkiego wnętrza. Biorąc pod uwagę powyższe, oddzielenie człowieka dotkniętego chorobą alkoholową od źródła nałogu nie zapewni spodziewanych rezultatów. Jednakże kwarantanna oraz stworzenie uwarunkowań, w których dostęp do trunku będzie skomplikowany, mają swoje dobre strony, ale tylko wówczas, gdy izolacja ta wykorzystywana jest w sposób kreatywny i dynamiczny, przy współobecności innych działań leczniczych. Alienacja od alkoholu nie stanowi metody leczniczej samej w sobie. Przyczynia się jednak do wytworzenia warunków, które pozwolą na przeanalizowanie tego, jakich co rezultatów doprowadziło uzależnionego nadużywanie alkoholu. Daje to także możliwość podjęcia pierwszych, znaczących i konstruktywnych zmian. Wszystko powinno odbywać się przy pomocy innych osób, takich jak terapeuci, rodzina. Podkreślić należy bowiem fakt, że żaden chory nie poradzi sobie z chorobą alkoholową samodzielnie.

Grupowe leczenie uzależnień

Jakie są założenia leczenia w grupie?

Podczas spotkań realizowane są różnego typu zadania, prowadzące do przywrócenia zdolności normalnego funkcjonowania w społeczeństwie. Do tych najważniejszych można zaliczyć wstępną pracę nad uświadomieniem sobie uzależnienia, rozbrajanie jego mechanizmów, praca nad zmianą zachowań poprzez unikanie sytuacji nierozwiązywalnych i naprawianie szkód, ćwiczenie umiejętności interpersonalnych oraz budowanie pozytywnej samooceny.

10. Z pomocy jakich miejsc można korzystać przy leczeniu choroby alkoholowej?

Hospitalizacja

W przypadku alkoholowego zespołu abstynencyjnego obecne są takie stany, które stanowią bezwzględne wskazania do podjęcia leczenia w szpitalnych placówkach. Wśród tych aspektów wymienia się takie symptomy jak pojawienie się głębokiej depresji, majaczenie alkoholowe, tendencje samobójcze, halucynacje, napady drgawkowe, a ponadto padaczka. Wyróżnia się tutaj także takie sytuacje jak wystąpienie w przeszłości powikłań związanych z zespołem abstynencyjnym, a więc drgawek oraz majaczeń alkoholowych, które wymagają szczegółowej oceny oraz konieczności przeprowadzenia terapii leczenia alkoholizmu w warunkach szpitalnych.

Hospitalizacja jest także często rozważana w odniesieniu do ludzi, którzy obciążeni są internistycznie, znajdują się w zaawansowanym wieku bądź doświadczyły w ostatnim czasie urazu czaszki. Z pomocy szpitala należy także skorzystać w sytuacji, gdy w domu osoby chorej nie ma odpowiednich warunków do zapewnienia wymaganej opieki. Jednakże zdecydowana większość sytuacji może być prowadzona z wykorzystaniem leczenia ambulatoryjnego. Opiera się ono na przyjmowaniu przez pacjenta płynów, które mają za zadanie uzupełnienie niedoborów elektrolitowych. Nie stosuje się tutaj żadnych preparatów farmakologicznych, które mogłyby wchodzić w różne powiązania i interakcje z alkoholem. W tym aspekcie więc leczenie choroby alkoholowej oznacza blisko 24-godzinna wstrzemięźliwość od środków leczniczych po intensywnym przyjmowaniu produktów alkoholowych.

Zakłady lecznictwa odwykowego

Wdrożenie leczenia alkoholizmu w zakładach odwykowych wpływa na zwiększenie szansy na zachowanie abstynencji przez osobę dotkniętą określonym nałogiem. Zasadniczym sposobem leczenia choroby alkoholowej w opisywanych ośrodkach jest wykorzystanie psychoterapii. Podawanie preparatów farmakologicznych ma za zadanie pełnienie funkcji pomocniczej oraz podejmowane jest przede wszystkim w działaniach mających na celu zwalczanie alkoholowych zespołów abstynencyjnych. Z upływem czasu także powyższe wykorzystywane jest jako wsparcie dla psychoterapii.

Większość kuracji przeprowadzanych w określonych miejscach stosuje zasady poznawczo-behawioralne, a także doświadczenia wyniesione z funkcjonowania grupy Anonimowych Alkoholików. Zasadniczy aspekt przyczyniający się do osiągnięcia sukcesu w leczeniu choroby alkoholowej stanowi przyznanie się uzależnionego do faktu, że alkohol jest ogromnym problemem, który wymknął się spod jego kontroli. Istotne jest także w tym przypadku poznanie strat powstałych na skutek nałogu alkoholowego, a także określenie procesów prowadzących do sięgnięcia po niebezpieczny trunek. Zasadnicza jest także umiejętność dostrzeżenia okoliczności, które zwiększają niebezpieczeństwo powrotu do przeszłych zachowań, trening działań w takich sytuacjach, a także zdobycie wiedzy mówiącej, w jaki sposób należy opanować stres w inny sposób niż spożycie alkoholu czy też innej substancji mającej działanie uspokajające. Osoba poddawana terapii dla alkoholików musi wytworzyć w swoim zachowaniu alternatywne metody radzenia sobie z trudnościami pojawiającymi się w życiu.

11. Czy można skutecznie wyleczyć się z alkoholizmu?

Zasadniczo można stwierdzić, że nie ma takiej metody która likwiduje alkoholizm, gdyż utrata kontroli w tym aspekcie jest kwestią nieodwracalną. Biorąc pod uwagę powyższe, stwierdzić można, że nie istnieje ktoś taki jak wyleczony alkoholik. Lepszym określeniem w tym przypadku będzie powiedzenie, że są niepijący alkoholicy. Zatem alkoholikiem jest się zawsze, nawet w sytuacji, kiedy nie zażywa się trunku przez kilkadziesiąt lat. Działania lecznicze sprowadzają się w tej kwestii do przerwania zażywania alkoholu z wykorzystaniem kontroli medycznej, usunięcie symptomów związanych z abstynencją, a więc dotyczących głodu związanego z uzależnieniem i utrzymywaniem wstrzemięźliwości alkoholowej do końca życia. Osobie, która przeszła kurację, nie wolno spożywać nawet syropów na kaszel mających w składzie nawet odrobinę alkoholu, gdyż nawet minimalna dawka tego produktu może doprowadzić do powrotu do uzależnienia i zniweczyć cały proces terapeutyczny.

Podkreślić należy także fakt, że sama rezygnacja ze spożywania alkoholu nie wpłynie na rozwiązanie wytworzonych oraz narosłych problemów i przywrócenie alkoholika do stanu, który miał miejsce przed wpadnięciem w uzależnienie. Ogromnym wyczynem w tym zakresie jest trwałe utrzymanie trzeźwości. W sytuacji, gdy uda się to osiągnąć, taki człowiek staje się inną osobą. Jest to trudny okres związany z aspektem trzeźwego spojrzenia na własną osobę, a także najbliższe otoczenie, na powstałe ubytki, nieodwracalne procesy, które zaszły w jego rodzinie i inne w elementy z tym związane. Jest to okres wysokiej próby, podczas której niegdyś bliskie sobie osoby będą poznawać się na nowo i budować wszystko od początku.

W jaki sposób utrzymać trzeźwość?

W tej kwestii, w każdym przypadku, w którym osoba będąca niepijącym alkoholikiem zostaje poczęstowana alkoholem, musi konsekwentnie powiedzieć "NIE". Co więcej, podkreślić należy fakt, że w domu takiego człowieka bezwzględnie nie może znajdować się żaden alkohol, ani produkt zawierający ten składnik. Biorąc pod uwagę powyższe, należy tutaj także zapamiętać o tym, że nawet spożycie ciastka czy też innego rodzaju pożywienia zawierającego alkohol może przyczynić się do powrotu do nałogu picia. Ogromne ryzyko pojawia się tutaj także w okoliczności związanej ze spożyciem szampana czy też piwa bezalkoholowego, który może mieć działanie, takie jak pierwszy kieliszek alkoholu. Ponadto, podczas konieczności skorzystania z pomocy lekarskiej należy każdorazowo poinformować specjalistę o fakcie bycia niepijącym alkoholikiem. Jest to istotne ze względu na preparaty farmakologiczne, które lekarz zaleci do stosowania.

Jak długo trwa leczenie choroby alkoholowej?

Osoba uzależniona pozostaje taką na zawsze, dlatego po efektywnym zakończeniu leczenia nie może powrócić do dawnego trybu życia. Nawet jeden kieliszek jest potencjalnym zagrożeniem ponownego wejścia w nałóg. Sam proces terapeutyczny powinien trwać minimum 6-8 tygodni. Później wskazane jest stałe uczestnictwo w spotkaniach grup AA.

Skuteczna terapia dla alkoholików jest procederem trwającym bardzo długo, nawet całe życie, wszystko zależy od zaangażowania, siły psychicznej, wsparcia bliskich osób oraz motywacji określonej osoby. Im więcej czynników wspomagających tym większe prawdopodobieństwo poradzenia sobie z problemem i osiągnięcia oczekiwanego rezultatu. Pamiętać należy jednak o tym, że alkoholikiem jest się przez całe życie. Jest to bowiem piętno, które odbija się na człowieku w ogromną siłą i już na zawsze pozostawia swój ślad. Jednakże determinacja może zdziałać bardzo dużo, gdyż nie ma takiej rzeczy, której nie można osiągnąć, najwięcej ograniczeń jest bowiem w głowie.