Parasomnia – gdy zaczynasz się dziwnie zachować podczas snu…

Lunatykujesz, mówisz przez sen, kopiesz, krzyczysz, dopada Cię paraliż senny albo odczuwasz lęki nocne? To typowe przykłady parasomni, czyli zaburzeń snu. Mimowolne ruchy, dziwne zachowania w czasie snu najczęściej objawiają się u dzieci oraz osób po 50. roku życia. Mimo iż ta nazwa brzmi dość poważnie i na pozór te zachowania mogą wydawać się groźne, to jednak w większości przypadków parasomnia nie jest niebezpieczna i dla śpiącego i osób postronnych. Zazwyczaj u dorosłych spowodowana jest stresem, nieregularnym trybem życia albo zbyt małą ilością snu.

Sennowłóctwo

Lunatyzm (somnambulizm, sennowłóctwo) występuje w fazie snu głębokiego i jest to nieświadome wykonywanie takich czynności jak siadanie na łóżku, wstawanie, chodzenie po pokoju, a nawet wychodzenie na zewnątrz. Lunatyk często odczuwa niepokój i lęk, a przy tym nie jest świadomy swojego zachowania. Dlatego nie wybudza ludzi chodzących we śnie, ponieważ mogą zareagować agresywnie, chcąc się obronić. Lepiej wówczas ich delikatnie przytrzymać i zaprowadzić do łóżka.

Upojenie przysenne

Rzadko kiedy przydarza się dorosłym, częściej za to występuje u dzieci poniżej 5 roku życia. Polega na tym, że po nagłym wybudzeniu ze snu głębokiego dana osoba przez kilka minut jest zdezorientowana, bełkocze, niewłaściwie odpowiada na pytania, nieprawidłowo reaguje na polecenia, chaotycznie się porusza. W przypadku dzieci upojenie przysenne objawia się głośnym płaczem, rzucanie zabawkami.

Zgrzytanie zębami

Innym przykładem parasomni jest bruksizm, czyli zgrzytanie zębami w czasie snu, które przydarza się dość sporej części ludzi. Jeśli występuje stale, to wówczas dochodzi do znacznych uszkodzeń zębów – starcia koron zębowych, pękania szkliwa czy rozchwiania zębów. Mogą wystąpić także zmiany zwyrodnieniowe w obrębie stawów skroniowo-żuchwowych.

Lęki nocne

Pojawiają się w czasie fazy NREM i mają bardzo burzliwy przebieg. Osoba, którą dotykają, nagle siada na łóżku, zaczyna przeraźliwie krzyczeć, płakać, odczuwa silny strach. Bardzo trudno jest ją uspokoić. Podczas tego ataku chory nie jest świadomy tego, co się z nim dzieje, reaguje agresywnie przy próbach wybudzania, a po całym zajściu niczego nie pamięta. Lęki nocne częściej przytrafiają się dzieciom niż dorosłym.

Koszmary senne

Tym się różnią od lęków nocnych, że osoba, której się przytrafiają, przeżywa koszmary senne świadomie i pamięta je długo po przebudzeniu. Z reguły pojawiają się w wyniku traumatycznych zdarzeń lub jako efekt zespołu stresu pourazowego. W przypadku powracania koszmarów sennych zalecana jest psychoterapia oraz leczenie lekami antydepresyjnymi.

Paraliż senny

Porażenie przysenne pojawia się w czasie wybudzania ze snu. Ciało ulega wówczas całkowitemu lub częściowemu bezwładowi, który spowodowany jest silnym niepokojem i lękiem. Osoba, którą dotknął paraliż senny, ma problem, żeby wykonać jakikolwiek ruch, nie może wydobyć z siebie głosu. Nie jest to jednak zbyt groźny stan i mija po kilku minutach. Paraliż senny z reguły powodują nieregularność snu i silny stres. Może na niego wpływać także uzależnienie od alkoholu albo innych substancji psychoaktywnych.

To tylko kilka przykładów zaburzeń snu. Aby zmniejszyć ryzyko ich występowania, warto chodzić spać o stałych porach i się wysypiać.