Czym jest cukrzyca alkoholowa i jak ją leczyć?

Alkohol wpływa destrukcyjnie na cały organizm. Regularnie spożywany prowadzi nie tylko do uzależnienia psychicznego i fizycznego, ale też do szeregu poważnych schorzeń somatycznych. Jednym z nich jest cukrzyca alkoholowa – choroba, która rozwija się po cichu, a jej objawy łatwo pomylić z typowymi skutkami ciągów alkoholowych. Czym dokładnie jest ten typ cukrzycy, jak się objawia i czy można ją skutecznie leczyć? Na te pytania odpowiadają specjaliści z Centrum Leczenia Uzależnień Oaza.

Czy alkohol może powodować cukrzycę?

Tak. Nadużywanie alkoholu może prowadzić do rozwoju cukrzycy – zarówno pośrednio, jak i bezpośrednio. Alkohol to toksyna, która wpływa na wiele układów organizmu: nerwowy, krążenia, pokarmowy, hormonalny czy odpornościowy. Długotrwałe i regularne picie uszkadza narządy wewnętrzne, a szczególnie niebezpieczne są jego skutki dla trzustki i wątroby – kluczowych narządów odpowiedzialnych za regulację poziomu cukru we krwi.

W przypadku alkoholików, organizm jest nieustannie wystawiony na działanie tej substancji toksycznej. Z czasem dochodzi do nieodwracalnych zmian: przewlekłego zapalenia trzustki, insulinooporności czy zaburzeń w produkcji i wykorzystywaniu glukozy. Alkoholizm zwiększa też ryzyko chorób współistniejących, takich jak otyłość, nadciśnienie, hipercholesterolemia czy niewydolność wątroby, które dodatkowo obciążają gospodarkę cukrową.

Jak rozwija się cukrzyca alkoholowa?

Cukrzyca alkoholowa to zazwyczaj wtórna forma cukrzycy typu 2, rozwijająca się na skutek uszkodzeń trzustki spowodowanych długotrwałym nadużywaniem alkoholu. Przewlekłe zapalenie trzustki upośledza jej zdolność do produkcji insuliny – hormonu niezbędnego do regulacji poziomu glukozy we krwi.

Dodatkowo, alkohol (zwłaszcza słodkie napoje alkoholowe, takie jak piwo, likiery i drinki) ma wysoki indeks glikemiczny, co powoduje gwałtowne skoki glukozy we krwi (hiperglikemia), a następnie jej nagły spadek (hipoglikemia), gdy dochodzi do zahamowania produkcji glukozy przez wątrobę.

Współczynnik zachorowania wzrasta u osób z niezdrowym trybem życia – brakiem aktywności fizycznej, złą dietą i podwyższonym poziomem tłuszczów we krwi. Również osoby z już istniejącą cukrzycą są narażone na niebezpieczne komplikacje, jeśli sięgają po alkohol: może dojść u nich do kwasicy ketonowej, ciężkiej hipoglikemii, a nawet śpiączki.

Objawy cukrzycy alkoholowej

Objawy cukrzycy alkoholowej często pozostają niezauważone przez osoby uzależnione – są lekceważone lub błędnie przypisywane skutkom kaca albo epizodów odstawiennych. W rzeczywistości to właśnie sygnały, które powinny wzbudzić niepokój bliskich i skłonić do diagnostyki.

Typowe objawy to:

• chroniczne zmęczenie, senność;
• nadmierne pragnienie i suchość w ustach;
• częste oddawanie moczu (także w nocy);
• utrata masy ciała mimo braku diety;
• problemy z koncentracją, pamięcią i koordynacją;
• huśtawki nastroju, drażliwość, nerwowość;
• ogólne osłabienie, rozbicie.

Niektóre z objawów, jak np. drgawki czy zaburzenia świadomości, mogą świadczyć o silnej hipoglikemii i wymagają natychmiastowej interwencji medycznej. Nieleczona cukrzyca prowadzi do groźnych powikłań, takich jak retinopatia, neuropatia, niewydolność nerek czy owrzodzenia kończyn dolnych.

Diagnostyka i leczenie cukrzycy alkoholowej

Podejrzenie cukrzycy powinno skłonić do wykonania podstawowych badań laboratoryjnych, takich jak: poziom glukozy na czczo, krzywa cukrowa (OGTT), oznaczenie poziomu insuliny, hemoglobina glikowana (HbA1c), a także badania funkcji trzustki i wątroby.

Najważniejszym elementem leczenia jest całkowita abstynencja od alkoholu. U osób uzależnionych jest to warunek niełatwy do spełnienia, ale bez niego niemożliwe jest skuteczne leczenie zarówno uzależnienia, jak i cukrzycy.

Proces zdrowienia powinien odbywać się pod okiem specjalistów, np. w prywatnym ośrodku leczenia alkoholizmu, takim jak Oaza. Terapia obejmuje:

• Indywidualne i grupowe sesje terapeutyczne – praca nad mechanizmami uzależnienia.
• Wsparcie medyczne – dostęp do lekarzy, pielęgniarek i psychoterapeutów.
• Edukację zdrowotną – nauka kontroli diety i stylu życia.

Skutki cukrzycy alkoholowej – powikłania, które zmieniają życie

Cukrzyca alkoholowa, jeśli nie jest leczona, prowadzi do szeregu poważnych konsekwencji zdrowotnych. Organizm osoby uzależnionej jest osłabiony, a funkcjonowanie wielu narządów – zaburzone. Skutki tej choroby mogą być zarówno bezpośrednie, jak i odroczone w czasie. Do najgroźniejszych z nich należą:

• Neuropatia cukrzycowa – uszkodzenie nerwów obwodowych, objawiające się bólem, drętwieniem i mrowieniem kończyn. W skrajnych przypadkach prowadzi do utraty czucia i trudności w poruszaniu się.
• Retinopatia cukrzycowa – zmiany w siatkówce oka, mogące prowadzić do częściowej lub całkowitej utraty wzroku.
• Nefropatia cukrzycowa – uszkodzenie nerek, które w dłuższej perspektywie może skutkować koniecznością dializ lub przeszczepu nerki.
• Stopa cukrzycowa – trudno gojące się rany i owrzodzenia kończyn dolnych, czasem kończące się amputacją.
• Kwasica ketonowa – nagromadzenie ciał ketonowych we krwi, będące stanem zagrożenia życia.
• Zaburzenia krążenia – zwiększone ryzyko zawału serca, udaru mózgu i miażdżycy.
• Hipoglikemia – znaczne obniżenie poziomu cukru we krwi, które może prowadzić do utraty przytomności, drgawek, a nawet śmierci.

Nowe życie bez alkoholu – lepsze zdrowie, lepsza przyszłość

Cukrzyca alkoholowa to poważna choroba, ale dzięki właściwej terapii i konsekwencji w działaniu – możliwa do opanowania. Warunkiem jest zatrzymanie procesu wyniszczania organizmu przez alkohol. Centrum Oaza zapewnia kompleksowe wsparcie, które pozwala nie tylko wyjść z nałogu, ale też zadbać o zdrowie metaboliczne i odzyskać kontrolę nad własnym życiem.