Alkoholowy zespół abstynencyjny – jak się objawia i kiedy wymaga leczenia?

Jednym z objawów uzależnienia od alkoholu, który znacznie utrudnia walkę z nałogiem, jest alkoholowy zespół abstynencyjny (AZA). Jest to wspólna nazwa dla wielu dolegliwości fizjologicznych o różnym stopniu nasilenia, jakie występują w okresie zaprzestania picia alkoholu lub zmniejszenia jego ilości. Niektóre z objawów odstawienia alkoholu mogą zagrażać zdrowiu i życiu. Dowiedz się, jak je rozpoznać, a także kiedy konieczna jest pomoc lekarska.

Czym dokładnie jest zespół odstawienia alkoholowego?

Osoby niemające problemu z uzależnieniem doskonale znają nieprzyjemny stan na drugi dzień po nadmiernym spożyciu alkoholu, który potocznie nazywamy kacem. Do jego najczęstszych objawów należą nudności, ból głowy oraz pragnienie. Zwykle mijają one w ciągu kilku godzin samoistnie, gdy tylko organizm poradzi sobie z przetworzeniem etanolu. O ile kac związany jest z utrudnionym metabolizmem dużej ilości jednorazowo spożytego alkoholu, o tyle alkoholowy zespół abstynencyjny pojawia się po zaprzestaniu picia alkoholu trwającego dłuższy czas (po tzw. ciągach alkoholowych). Jest on związany nie tylko z procesami metabolicznymi, ale także pracą układu nerwowego, który przyzwyczajony do stałych dawek etanolu reaguje w specyficzny sposób na jego nagły brak.

Objawy zespołu abstynencyjnego

Z zespołem odstawiennym muszą się liczyć osoby, które decydują się walczyć z nałogiem, zaprzestając picia na własną rękę, bądź decydując się na profesjonalny odwyk.

W zależności od stopnia zaawansowania choroby alkoholowej wyróżniamy objawy AZA niepowikłane (łagodniejsze) oraz powikłane (zagrażające zdrowiu lub życiu).

Do niepowikłanych objawów należą m.in.:

• nudności i wymioty,


• bóle głowy,


• drżenie rąk,


• zaburzenia snu,


• wahania ciśnienia krwi,


• przyśpieszona akcja serca,


• osłabienie,


• halucynacje.

Powikłane objawy zespołu odstawiennego to przede wszystkim:

• majaczenie alkoholowe (inaczej delirium tremens, zwane również białą gorączką) – jest to stan zaburzenia świadomości, w którym występują m.in. halucynacje, stany lękowe, drgawki, przyśpieszona akcja serca, wyższa temperatura ciała,


• napady padaczkowe,


• zespół Wernickiego-Korsakowa – zespół objawów związanych z niedoborem witaminy B1,


• halucynacje wzrokowe, słuchowe i dotykowe.

Osoby z zaawansowaną chorobą alkoholową często mają bardzo wyniszczony organizm, dlatego nagłe zaprzestanie picia może u nich wywołać szereg innych komplikacji, takich jak niewydolność nerek i wątroby, udar mózgu, zawał serca czy zapalenie trzustki.

Ile trwa zespół abstynencyjny?

Pierwsze objawy odstawienia alkoholu mogą pojawić się już w ciągu kilku godzin od przyjęcia ostatniej dawki, ale niektóre z nich dają o sobie znać dopiero po kilku dniach. Przykładem jest delirium alkoholowe, które ujawnia się zwykle w trzeciej dobie po zaprzestaniu picia. Różny jest także czas trwania dolegliwości – halucynacje mogą trwać nawet wiele tygodni, natomiast napady padaczkowe najczęściej występują tylko raz. U niektórych uzależnionych występuje przewlekły zespół abstynencyjny związany z uszkodzeniem układu nerwowego i wówczas niektóre dolegliwości, takie jak zaburzenia pamięci czy snu mogą występować przez wiele miesięcy.

Kiedy jest potrzebna pomoc lekarska?

U osób w początkowych fazach uzależnienia często występują wyłącznie łagodne objawy AZA, takie jak mdłości, czy bezsenność po odstawieniu alkoholu, z którymi można sobie próbować poradzić w warunkach domowych.

Niestety u osób z zaawansowaną chorobą alkoholową najczęściej występują objawy powikłane, które stanowią bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia lub życia. Chodzi tu przede wszystkim o drgawki, halucynacje czy napady padaczkowe, które wymagają bezwzględnej interwencji lekarskiej. Pomoc uzależnionym pacjentom proponuje Prywatny ośrodek leczenia uzależnień OAZA, w której wykonywane jest profesjonalne odtruwanie organizmu pod nadzorem lekarzy i terapeutów.

Jeśli zależy Ci na skutecznym zerwaniu z nałogiem, daj sobie pomóc i proces odstawienia substancji uzależniającej przeprowadź pod okiem specjalistów. Jest to bezpieczny sposób detoksykacji, dzięki któremu unikniesz ryzyka groźnych powikłań alkoholowego zespołu abstynencyjnego.