Polineuropatia alkoholowa – jak ją leczyć?

Intensywne picie może doprowadzić do wielu negatywnych skutków. Alkohol sieje prawdziwe spustoszenie w organizmie, wpływając na wiele organów, w tym m.in. obwodowy układ nerwowy. Jednym ze skutków tego jest polineuropatia alkoholowa (inaczej neuropatia alkoholowa). To stan zapalny lub uszkodzenie nerwu obwodowego. Gdy do nich dochodzi, pojawiają się zaburzenia czucia, ruchu oraz informacji autonomicznych. Objawy nasilają się wraz z rozwojem choroby alkoholowej.

Przyczyny neuropatii alkoholowej

Polineuropatia alkoholowa może mieć różnorodne przyczyny, jednak najczęściej jest związana z długotrwałym i nadmiernym spożywaniem alkoholu. Choroba może rozwijać się także w wyniku urazów lub jako powikłanie innych schorzeń, takich jak nowotwory, cukrzyca czy borelioza. Poniżej przedstawiono najważniejsze przyczyny polineuropatii alkoholowej:

• Nadmierne spożycie alkoholu – systematyczne zatrucie organizmu alkoholem prowadzi do uszkodzenia nerwów, szczególnie na skutek działania toksycznego aldehydu octowego, który jest produktem metabolizmu etanolu. Zmiany chorobowe często występują symetrycznie po obu stronach ciała.
• Długotrwałe nadużywanie alkoholu – przewlekłe spożywanie alkoholu powoduje zaburzenia w szybkości i koordynacji przekaźnictwa nerwowego, co wpływa na powstawanie objawów polineuropatii.
• Niedobory witamin z grupy B – uzależnienie od alkoholu często wiąże się z nieprawidłową dietą, co prowadzi do niedoborów substancji odżywczych, zwłaszcza witamin z grupy B, które są kluczowe dla prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego.
• Urazy fizyczne – polineuropatia może być wynikiem urazu doznanego na skutek wypadku, który prowadzi do uszkodzenia nerwów.
• Choroby współistniejące – choroby takie jak nowotwory, cukrzyca czy borelioza mogą również prowadzić do rozwoju polineuropatii, przyczyniając się do uszkodzenia nerwów obwodowych.

Każda z tych przyczyn wpływa na rozwój choroby, przyczyniając się do stopniowego pogarszania funkcji nerwów, co objawia się licznymi, często bolesnymi, symptomami.

Objawy polineuropatii alkoholowej

Polineuropatia alkoholowa to przewlekła choroba układu nerwowego, która najczęściej dotyka mężczyzn w wieku 40-60 lat, choć może wystąpić także u młodszych osób. Charakterystyczne objawy tej choroby wynikają z uszkodzenia nerwów obwodowych, co prowadzi do różnorodnych dolegliwości sensorycznych, motorycznych i autonomicznych. Na wczesnym etapie mogą pojawiać się subtelne symptomy, które z czasem mogą się nasilać. Do głównych symptomów tej choroby zaliczyć można:

• drętwienie, mrowienie, pieczenie stóp – te dolegliwości sensoryczne są często pierwszym objawem, który pacjenci zgłaszają, mogą się nasilać w nocy, prowadząc do znacznego dyskomfortu,
• bolesne skurcze mięśni łydek – skurcze te mogą występować zarówno w spoczynku, jak i podczas aktywności fizycznej, co znacznie utrudnia codzienne funkcjonowanie,
• osłabienie mięśni kończyn dolnych – zaburzenia w poruszaniu się – osłabienie mięśni powoduje trudności w chodzeniu, zmniejszenie wytrzymałości mięśniowej i problemy z równowagą,
• mniejsza wrażliwość w stopach – pacjenci mogą odczuwać mniejsze bodźce zewnętrzne, co zwiększa ryzyko urazów i infekcji, szczególnie w obszarze stóp,
• zanik mięśni – w zaawansowanych przypadkach dochodzi do atrofii mięśni, co dodatkowo pogarsza sprawność ruchową i prowadzi do trudności w wykonywaniu codziennych czynności,
• nasilona potliwość dłoni i stóp – autonomiczne objawy, takie jak nadmierna potliwość, są często związane z dysfunkcją układu nerwowego,
• zaburzenia funkcji seksualnych – w wyniku uszkodzenia nerwów mogą wystąpić problemy z erekcją i inne zaburzenia seksualne, które znacząco wpływają na jakość życia pacjentów,
• niedowład kończyn dolnych i górnych – postępujący niedowład może ograniczać zdolność do samodzielnego poruszania się i wykonywania prostych czynności,
• uszkodzenia krtani – długotrwała chrypka, obniżenie barwy głosu – zmiany w obrębie krtani mogą być spowodowane uszkodzeniem nerwów krtaniowych, co wpływa na jakość mowy,
• zmiana koloru skóry – staje się cieńsza – zmiany skórne mogą obejmować nie tylko zmianę koloru, ale także zwiększoną podatność na uszkodzenia i infekcje,
• zachwiania równowagi – wynikające z uszkodzenia nerwów odpowiedzialnych za kontrolę ruchów, mogą prowadzić do częstych upadków,
• zmiany w funkcjonowaniu autonomicznego układu nerwowego – np. częste oddawanie moczu, impotencja, wahania ciśnienia krwi – te objawy są efektem dysfunkcji układu autonomicznego, który reguluje wiele nieświadomych funkcji organizmu,
• zaburzenia czucia – problemy z czuciem dotyku, odczuwaniem temperatury czy prawidłowym czuciem bólu – mogą prowadzić do poważnych komplikacji, takich jak oparzenia lub rany, które nie są odpowiednio odczuwane przez pacjenta.

Warto zaznaczyć, że polineuropatia alkoholowa może przebiegać także bezobjawowo, co znacznie utrudnia jej wczesne rozpoznanie. W takich przypadkach jedynie badanie elektrofizjologiczne może pomóc w postawieniu prawidłowej diagnozy.

Jak przebiega leczenie polineuropatii alkoholowej?

Leczenie polineuropatii alkoholowej może być skuteczne tylko wtedy, gdy pacjent całkowicie zaprzestanie spożywania alkoholu. Pierwszym i najważniejszym krokiem w terapii jest więc abstynencja, która zapobiega dalszemu uszkodzeniu nerwów. Oprócz tego, kluczowe znaczenie ma wprowadzenie odpowiedniej diety, bogatej w wysokowartościowe białka oraz witaminy, zwłaszcza z grupy B, które odgrywają istotną rolę w regeneracji układu nerwowego. Jeżeli objawy polineuropatii są bardzo nasilone, konieczne może być włączenie dodatkowych metod terapeutycznych. Rehabilitacja ruchowa może pomóc w poprawie sprawności fizycznej, wzmacniając osłabione mięśnie i poprawiając koordynację ruchową. Leczenie przeciwbólowe, w tym stosowanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych oraz leków przeciwdepresyjnych, jest wskazane, aby złagodzić ból i inne dolegliwości związane z chorobą. Warto podkreślić, że nieleczona polineuropatia alkoholowa prowadzi do progresji objawów, co znacząco obniża jakość życia pacjenta. Im dłużej trwa proces chorobowy, tym trudniejsze staje się jego wyleczenie, a rokowania na pełne odzyskanie zdrowia stają się coraz mniej optymistyczne.

Terapia uzależnień – element obowiązkowy leczenia

Nieodłącznym elementem leczenia powinna być także terapia alkoholowa. Jeśli bowiem pacjent niezaprzestanie pić, to proces chorobowy nie zostanie zahamowany. Największe szanse są we wczesnym stadium alkoholizmu. Z racji tego, że jest choroba przewlekła i trudna do pokonania w pojedynkę, poza wsparciem najbliższych, potrzebna jest także pomoc psychoterapeuty. W momencie podjęcia decyzji o leczeniu w ośrodku dla osób uzależnionych, po procesie detoksykacji i postawieniu właściwej diagnozy, rozpoczyna się terapia odwykowa. Może ona przebiegać zarówno indywidualnie, jak i grupowo. Każdy pacjent jest objęty stałą opieką psychologów, psychiatrów oraz lekarzy.
To szansa na to, aby chory zdał sobie sprawę z tego, jak wiele złego w jego organizmie, życiu pytanym i zawodowym, zrobił nałóg. Jego destrukcyjne działanie jest bowiem bardzo szerokie. Wdrożenie odpowiedniego leczenia daje szansę alkoholikowi na normalne funkcjonowanie. Może żyć bez używek, znać swoją wartość, radzić sobie z nawrotami choroby, pokusami, jakie na niego czekają i jednocześnie uniknąć wielu przykrych skutków ubocznych wynikających z nałogowego picia. Po więcej informacji zapraszamy do kontaktu.