Tanoreksja, czyli nałogowe opalanie – o czym warto wiedzieć?

Jeszcze przed kilkudziesięcioma laty pojęcie nałogu było utożsamiane głównie z zażywaniem substancji psychoaktywnych i alkoholu. Dopiero całkiem niedawno zaczęto zwracać uwagę na uzależnienia behawioralne wynikające z rozwoju cywilizacji i nowoczesnych technologii. Jednym z nich jest tanoreksja, o której wciąż mówi się niewiele. Zapadają na nią najczęściej kobiety, które dodatkowo cierpią na zaburzenia odżywiania i są przekonane, że dzięki opaleniźnie będą wyglądać młodziej i atrakcyjniej. Na czym dokładnie polega uzależnienie od opalania? Jak je rozpoznać i w jaki sposób przebiega leczenie? Odpowiedzi na te i inne pytania zawarliśmy w poniższym tekście.

Skąd się bierze tanoreksja?

Nazwa tanoreksja stanowi połączenie dwóch słów: „tan”, które oznacza opaleniznę oraz „anoreksja”, które jest nawiązaniem do zaburzeń osobowości wynikających z patologicznego postrzegania własnej osoby. Uzależnienie od opalania można opisać jako niepohamowane pożądanie ciemnego koloru skóry poprzez ekspozycję ciała na promieniowanie słoneczne lub regularne wizyty w solarium. Osoby zmagające się z tym nałogiem obsesyjnie myślą o bladym kolorycie ciała i nie dają się przekonać o szkodliwości takiego postępowania. Początków tego zjawiska należy doszukiwać się w zupełnie niewinnych motywacjach, takich jak pragnienie młodego, atrakcyjnego wyglądu, a także chęć przypodobania się innym. Nadmierne opalanie może być też spowodowane:

• brakiem akceptacji własnego ciała,


• obniżonym poczuciem wartości,


• potrzebą kontroli nad życiem,


• niedoborem niektórych neuroprzekaźników.

Zagrożenia wynikające z nadmiernego opalania

Nałóg rozwija się etapami, a pierwsze objawy zwykle nie budzą niepokoju. Zanim chory trafi na terapię uzależnień, przechodzi długą drogę. Próby upodobnienia się do aktorek i modelek latynoskiego pochodzenia sprawiają, że wizyty w solarium stają się coraz częstsze. Stopniowo wydłużeniu ulega czas opalania, co niekorzystnie przekłada się na kondycję skóry. Osoba uzależniona odczuwa nieustanną potrzebę kontaktu ze słońcem i jest przekonana, że jej ciało wciąż jest zbyt blade. Z biegiem czasu wybiera coraz mocniejsze urządzenia, które są wyposażone w silne lampy. W zaawansowanej fazie tanoreksja przynosi konsekwencje podobne do skutków innych uzależnień. Dochodzi do pogorszenia stanu psychicznego, zniszczenia relacji rodzinnych, samotności czy też utraty zatrudnienia.

Tanoreksja a stan skóry

Rozwijające się latami uzależnienie od opalania wiąże się nie tylko ze skutkami psychicznymi, ale i fizycznymi. Długotrwałe eksponowanie skóry na promieniowanie ultrafioletowe prowadzi do powstania bardzo dużej liczby wolnych rodników, które przyspieszają procesy starzenia oraz prowadzą do uszkodzenia DNA komórkowego. Nadmierne opalanie zwiększa też ryzyko rozwoju nowotworów złośliwych skóry takich jak czerniak, rak płaskonabłonkowy, rak podstawnokomórkowy, czy mięsak Kaposiego.

Jak przebiega leczenie?

Zdaniem psychoterapeutów uzależnienie od opalania może dotknąć każdego. Nałóg zazwyczaj rozwija się u osób młodych, które często odwiedzają solarium i zależy im na utrzymaniu opalenizny przez cały rok. Ponieważ u chorych bardzo często występuje mechanizm zaprzeczania chorobie, terapia uzależnień powinna być kompleksowa. Tanoreksja nie wymaga przeprowadzania wcześniejszego odtrucia w warunkach ambulatoryjnych tak jak w przypadku narkomanii czy alkoholizmu. Niekiedy konieczne jest jednak wdrożenie środków farmakologicznych. Leki są niezbędne zwłaszcza, kiedy osoba uzależniona ma natrętne myśli i podejmuje czynności stanowiące zagrożenie dla jej zdrowia i życia. Terapię może poprowadzić zarówno publiczny, jak i prywatny ośrodek leczenia uzależnień.

Nie przesadź z opalenizną!

Obsesja na punkcie ciemnobrązowego koloru ciała może bardzo niekorzystnie odbić się na zdrowiu psychicznym i fizycznym. Regularne eksponowanie ciała na promieniowanie ultrafioletowe odgrywa istotną rolę w patogenezie wielu schorzeń dermatologicznych, w tym chorób nowotworowych skóry. Dlatego tak ważne jest, aby jak najwcześniej rozpoznać tanoreksję i rozpocząć terapię. Jeśli poszukujesz wsparcia w walce z nałogiem behawioralnym, zachęcamy do kontaktu z prywatnym ośrodkiem leczenia uzależnień OAZA. Na wizytę w naszej placówce może zdecydować się każdy, kto czuje, że traci kontrolę nad swoim życiem na skutek destrukcyjnych zachowań.