Uzależnienie od fentanylu – jak z nim walczyć?

22.01.2025

Uzależnienie od fentanylu - jak z nim walczyć?
SPIS TREŚCI:
Szybki kontakt: tel-icon 785 10 55 55

Kontakt 24/7

[email protected]

Fentanyl, jeden z najsilniejszych opioidów stosowanych w medycynie, jest jednocześnie jedną z najniebezpieczniejszych substancji, jakie zyskały popularność poza kontrolą lekarzy. Początkowo opracowany jako skuteczny lek przeciwbólowy dla pacjentów zmagających się z bólem nowotworowym lub po operacjach, szybko stał się cichym zabójcą współczesnych czasów. Jego potężne działanie sprawia, że już niewielka dawka może przynieść ulgę, ale również stanowić śmiertelne zagrożenie. W ostatnich latach fentanyl stał się symbolem kryzysu opioidowego, który dotyka miliony ludzi na całym świecie. Nielegalna produkcja i dystrybucja tej substancji, często mieszanej z innymi narkotykami, jeszcze bardziej pogłębia problem, zwiększając liczbę zgonów z powodu przedawkowania. Warto przyjrzeć się bliżej tej substancji – jej działaniu, zagrożeniom i sposobom radzenia sobie z problemem, który z każdym rokiem nabiera na sile.

Czym jest fentanyl?

Fentanyl to syntetyczny opioid, który jest jednym z najsilniejszych środków przeciwbólowych stosowanych w medycynie. Jego działanie jest około 50–100 razy silniejsze od morfiny, co czyni go niezwykle skutecznym w łagodzeniu silnego bólu, zwłaszcza w przypadku pacjentów z chorobami nowotworowymi, pooperacyjnymi lub cierpiących na przewlekłe bóle. Fentanyl występuje w różnych formach, takich jak plastry transdermalne, tabletki podjęzykowe, roztwory do wstrzykiwań, a także pastylki do ssania.

Jako lek, fentanyl jest stosowany pod ścisłą kontrolą medyczną, ponieważ już niewielka ilość tej substancji może wywołać silny efekt terapeutyczny. Niestety, jego potężne działanie i łatwa dostępność w nielegalnym obiegu spowodowały, że stał się jedną z głównych przyczyn zgonów związanych z przedawkowaniem opioidów.

Mechanizm działania fentanylu

Fentanyl działa poprzez wiązanie się z receptorami opioidowymi w mózgu i rdzeniu kręgowym, które są odpowiedzialne za regulację bólu, nastroju i odczuwania przyjemności. Te receptory są częścią układu nagrody, co wyjaśnia, dlaczego opioidy, w tym fentanyl, mogą wywoływać uczucie euforii i silnie uzależniać.

Pod wpływem fentanylu:

  1. Tłumienie sygnałów bólowych: Fentanyl blokuje przekazywanie sygnałów bólowych do mózgu, co przynosi natychmiastową ulgę.
  2. Działanie uspokajające: Substancja obniża aktywność układu nerwowego, co powoduje uczucie relaksacji i senności.
  3. Spowolnienie oddychania: Fentanyl wpływa na ośrodek oddechowy w mózgu, co może prowadzić do niebezpiecznego spadku częstości oddechów, a w przypadku przedawkowania – do zatrzymania oddechu.

Efekt działania fentanylu pojawia się szybko, ale utrzymuje się stosunkowo krótko. To sprawia, że osoby nadużywające tej substancji często sięgają po kolejne dawki, co zwiększa ryzyko przedawkowania. Dodatkowym zagrożeniem jest fakt, że fentanyl jest łatwo mieszany z innymi narkotykami, takimi jak heroina, co utrudnia kontrolę nad ilością zażywanej substancji i potęguje ryzyko toksycznego działania.

Objawy uzależnienia od fentanylu

Uzależnienie od fentanylu rozwija się szybko, zwłaszcza w przypadku niekontrolowanego stosowania lub nadużywania tej substancji. Objawy mogą być trudne do zauważenia w początkowej fazie, ale z czasem stają się coraz bardziej widoczne i wpływają zarówno na zdrowie fizyczne, jak i psychiczne oraz funkcjonowanie społeczne.

Objawy fizyczne

  • Senność i zmęczenie
    Osoby uzależnione od fentanylu często odczuwają przewlekłą ospałość, trudności z utrzymaniem koncentracji i brak energii.
  • Zmniejszona częstość oddechów
    Jednym z najbardziej niebezpiecznych objawów jest spowolnienie oddychania, które w skrajnych przypadkach może prowadzić do niedotlenienia lub zatrzymania oddechu.
  • Nudności i wymioty
    Stosowanie fentanylu często wiąże się z problemami żołądkowymi, zwłaszcza w okresie nadużywania lub odstawienia.
  • Zawroty głowy i osłabienie
    Fentanyl wpływa na układ nerwowy, co prowadzi do uczucia dezorientacji i osłabienia organizmu.
  • Zaparcia i problemy trawienne
    Podobnie jak inne opioidy, fentanyl spowalnia pracę układu pokarmowego, co może powodować przewlekłe zaparcia.

Objawy psychiczne

  • Euforia lub apatia
    Na początku uzależnienia osoby mogą odczuwać silne uczucie euforii, które później ustępuje miejsca apatii, obojętności i braku zainteresowania codziennymi sprawami.
  • Zmienność nastroju
    Często występują nagłe wybuchy złości, drażliwość lub niekontrolowane napady płaczu.
  • Problemy z koncentracją i pamięcią
    Uzależnienie od fentanylu wpływa na zdolność do skupienia uwagi, co utrudnia wykonywanie prostych codziennych czynności.
  • Obsesyjne myśli o zażywaniu
    Osoba uzależniona może stale myśleć o zdobyciu fentanylu, podporządkowując temu całe swoje życie.

Osoby uzależnione od fentanylu często zaczynają izolować się od otoczenia. Unikają kontaktów z rodziną, przyjaciółmi i współpracownikami, co wynika zarówno z poczucia wstydu, jak i chęci ukrycia swojego problemu. Nałóg staje się dla nich priorytetem, co prowadzi do zaniedbywania codziennych obowiązków, takich jak praca, nauka czy opieka nad bliskimi. Wiele osób uzależnionych podejmuje desperackie działania, by zdobyć kolejną dawkę leku. Często odwiedzają różnych lekarzy, próbując uzyskać dodatkowe recepty, lub sięgają po nielegalne źródła fentanylu. Z czasem takie zachowanie przeradza się w schemat manipulacji i kłamstw, które mają na celu usprawiedliwienie ich postępowania lub ukrycie uzależnienia przed bliskimi. W miarę postępu uzależnienia ich życie staje się coraz bardziej podporządkowane zdobywaniu i zażywaniu fentanylu, co prowadzi do zerwania więzi społecznych, utraty zaufania w relacjach i narastającego poczucia osamotnienia.

Zagrożenia i przedawkowanie fentanylu

Fentanyl, choć skuteczny jako silny lek przeciwbólowy, stanowi poważne zagrożenie ze względu na jego wysoki potencjał uzależniający i toksyczny. Nawet niewielkie przekroczenie dawki może prowadzić do przedawkowania, objawiającego się spowolnieniem oddechu, utratą przytomności, a w skrajnych przypadkach – śmiercią. Dodatkowo fentanyl często pojawia się w nielegalnych narkotykach, co zwiększa ryzyko nieświadomego spożycia i tragicznych konsekwencji. W przypadku przedawkowania kluczowe jest szybkie podanie naloksonu oraz natychmiastowe wezwanie pomocy medycznej. Edukacja na temat zagrożeń związanych z fentanylem i dostęp do antidotum są niezbędne, by zapobiegać zgonom.

Skala problemu – statystyki i fakty

Fentanyl stał się jednym z głównych czynników kryzysu opioidowego na świecie, odpowiadając za tysiące zgonów rocznie. Według danych statystycznych  liczba przypadków przedawkowań związanych z tą substancją wzrosła dramatycznie w ciągu ostatnich lat, szczególnie w krajach takich jak Stany Zjednoczone, gdzie fentanyl odpowiada za większość zgonów spowodowanych opioidami. Jego wysoka siła działania i obecność w nielegalnych narkotykach, często bez wiedzy użytkowników, znacząco podnoszą ryzyko przedawkowania. Problem ma charakter globalny i wymaga pilnych działań edukacyjnych, prawnych oraz medycznych, aby ograniczyć skalę tragedii związanych z nadużywaniem tej substancji.

Leczenie uzależnienia od fentanylu

Leczenie uzależnienia od fentanylu to trudny, ale możliwy do przejścia proces, który wymaga odpowiedniego wsparcia medycznego i psychologicznego. Kluczowym krokiem jest podjęcie decyzji o rozpoczęciu terapii, która obejmuje detoksykację, leczenie farmakologiczne oraz psychoterapię indywidualną i grupową. Ważne jest również długoterminowe wsparcie, które pomaga utrzymać abstynencję i wrócić do normalnego życia. W naszym ośrodku leczenia uzależnień Oaza pomagamy osobom zmagającym się z uzależnieniem od fentanylu, oferując kompleksową opiekę w przyjaznym i bezpiecznym otoczeniu i leczenie lekomanii. Dzięki indywidualnemu podejściu i wsparciu doświadczonych specjalistów wspólnie pomagamy pokonać trudności i odzyskać kontrolę nad swoim życiem. Jeśli Ty lub ktoś z Twoich bliskich potrzebuje pomocy, nie zwlekaj – skontaktuj się z nami. Razem możemy stawić czoła nałogowi i wrócić na drogę zdrowia.