Diagnozowanie alkoholizmu – jak przebiega i kto je przeprowadza?

Alkoholizm to choroba przewlekła, która rozwija się stopniowo i wpływa zarówno na organizm, jak i psychikę osoby uzależnionej. Proces diagnozowania nie jest prosty, ponieważ wymaga rozróżnienia między piciem ryzykownym, szkodliwym a rzeczywistym uzależnieniem. Kluczowe jest określenie, czy występują objawy fizyczne, psychologiczne i behawioralne wskazujące na utratę kontroli nad spożyciem alkoholu. Wczesne rozpoznanie problemu pozwala na skuteczniejsze leczenie i minimalizację negatywnych konsekwencji.

Metody diagnozowania alkoholizmu

Istnieją dwie główne ścieżki diagnozowania uzależnienia od alkoholu:

1. Badania medyczne i fizjologiczne – koncentrują się na objawach klinicznych i skutkach spożycia alkoholu na organizm.
2. Ocena psychologiczna i behawioralna – analizuje zmiany w zachowaniu, emocjach i funkcjonowaniu społecznym osoby uzależnionej.

Objawy fizjologiczne uzależnienia od alkoholu

Alkoholizm prowadzi do stopniowego uszkadzania organizmu i adaptacji do wysokich stężeń alkoholu we krwi. Wśród głównych objawów fizjologicznych wskazujących na uzależnienie wyróżniamy:

• Zespół abstynencyjny – pojawia się po odstawieniu alkoholu i objawia się drżeniem mięśni, napadami drgawkowymi (delirium tremens), halucynacjami, lękiem i zaburzeniami świadomości.
• Wzrost tolerancji na alkohol – organizm potrzebuje coraz większych dawek, aby osiągnąć ten sam efekt odurzenia.
• Problemy neurologiczne i zaburzenia pamięci – przewlekłe spożywanie alkoholu może prowadzić do encefalopatii Wernickego i zespołu Korsakowa, objawiających się problemami z pamięcią i dezorientacją.
• Uszkodzenia narządów – nadużywanie alkoholu powoduje marskość wątroby, zapalenie trzustki, nadciśnienie tętnicze i inne poważne choroby przewlekłe.

Psychologiczne i społeczne skutki alkoholizmu

Uzależnienie wpływa nie tylko na zdrowie fizyczne, ale również na funkcjonowanie społeczne i psychiczne osoby chorej. Wśród najczęściej obserwowanych konsekwencji znajdują się:

• Utrata kontroli nad spożyciem alkoholu – osoba uzależniona nie potrafi określić, kiedy przestanie pić ani jaką ilość alkoholu spożyje.
• Rezygnacja z innych aktywności – stopniowe odstawienie zainteresowań, relacji i obowiązków na rzecz spożywania alkoholu.
• Rozpad życia rodzinnego i zawodowego – częste konflikty, rozwody, utrata pracy, problemy finansowe.
• Problemy z prawem – prowadzenie pojazdu pod wpływem alkoholu, agresywne zachowania, konflikty z otoczeniem.

Kryteria diagnozowania alkoholizmu

Alkoholizm został oficjalnie uznany za chorobę przez Amerykańskie Stowarzyszenie Medyczne w 1956 roku. Od tego czasu opracowano liczne narzędzia diagnostyczne, które pomagają w jego rozpoznaniu.

Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) oraz klasyfikacji DSM-5, aby zdiagnozować uzależnienie od alkoholu, pacjent musi spełniać co najmniej trzy z poniższych kryteriów w ciągu ostatnich 12 miesięcy:

• Silne, nieodparte pragnienie spożycia alkoholu.
• Utrata kontroli nad ilością i częstotliwością picia.
• Występowanie zespołu abstynencyjnego po odstawieniu alkoholu.
• Konieczność zwiększania dawek alkoholu, aby osiągnąć pożądany efekt.
• Zaniedbywanie obowiązków, relacji i zdrowia na rzecz picia.
• Kontynuowanie spożycia mimo negatywnych konsekwencji zdrowotnych i społecznych.

W diagnostyce stosuje się również testy przesiewowe, takie jak CAGE, AUDIT czy MAST, które pozwalają ocenić stopień problemu i podjąć decyzję o dalszym leczeniu.

Gdzie diagnozuje się alkoholizm i kto to robi?

Diagnozowaniem uzależnienia od alkoholu zajmują się specjaliści – lekarze psychiatrzy, psychoterapeuci uzależnień i specjaliści medycyny rodzinnej. Ostateczną diagnozę stawia lekarz, opierając się na wywiadzie, wynikach badań i obserwacji pacjenta.

Miejsca, gdzie można uzyskać profesjonalną pomoc:

• Poradnie leczenia uzależnień – dostępne w wielu miastach, oferujące diagnostykę, terapię indywidualną i grupową.
• Szpitale i oddziały detoksykacyjne – pomagają w bezpiecznym odstawieniu alkoholu i łagodzeniu objawów abstynencyjnych.
• Ośrodki terapii uzależnień – zapewniają kompleksowe leczenie, terapię stacjonarną i wsparcie w powrocie do trzeźwego życia.

Znaczenie wczesnej diagnozy i podjęcia leczenia

Alkoholizm jest chorobą postępującą, dlatego im wcześniej zostanie rozpoznany, tym większa szansa na skuteczne leczenie. Wsparcie specjalistów, terapia i programy leczenia uzależnień pomagają osobom chorym odzyskać kontrolę nad życiem i uniknąć dalszych powikłań zdrowotnych oraz społecznych.

Bliscy osób uzależnionych również powinni wiedzieć, jak reagować i gdzie szukać pomocy. Uzależnienie od alkoholu to nie tylko problem osoby chorej, ale i jej otoczenia, dlatego kluczowe jest wspólne zaangażowanie w proces zdrowienia. Jeśli Ty lub ktoś z Twoich bliskich zmaga się z problemem alkoholowym, Ośrodek Terapii Uzależnień Oaza oferuje kompleksową pomoc w diagnozie i leczeniu uzależnienia. Doświadczeni terapeuci i lekarze zapewniają profesjonalne wsparcie na każdym etapie zdrowienia – od detoksykacji po intensywną terapię indywidualną i grupową. Ośrodek Oaza to miejsce, w którym znajdziesz zrozumienie, motywację i skuteczne metody walki z nałogiem. Nie czekaj – skontaktuj się i daj sobie szansę na trzeźwe, pełne wartości życie.